Soorten Aisa wintis in Winti | Aisa
maak hier een luku afspraak
Header Praktijk Baaswaterval

Soorten Aisa wintis

  • 19 reactie(s)
  • 27328 x bekeken
  • 19 reactie(s) 27328 x bekeken
*

Offline Mistiek

  • Kindness
  • ****
  • 149
  • Leven en laten leven
    • Bekijk profiel
bewerk
Soorten Aisa wintis
« Gepost op: 24 mei 2008, 22:06 »

Kóndre Aisa of plantage Aisa:
Deze Aisa staat aan het hoofd van alle Bere Aisa winti's van de verschillende families die van dezelfde plantage afkomstig zijn. Haar man is de Tata Loko winti en hij wordt ook wel Papa Loko of Tata Dato genoemd. Hij is een machtige slangengod, welke bij de verering van Aisa absoluut niet vergeten mag worden. Aisa attendeert trouwens iedereen erop dat zij ook haar man moeten vereren. Wanneer Aisa om gunsten gevraagd wordt overlegt zij met haar man Tata Loko. Tata Loko verkiest een boom, het liefst bij het water, als vaste verblijfplaats. Meestal is het een Kankantri boom (hoogste boom die in Suriname groeit), en daarom wordt deze boom ook wel de Lokoboom genoemd. Echter verkiest hij soms ook een mopee boom (mopee = klein oranje vrucht) of een manja ( = mango) boom.

Bere Aisa (bere = stamboom, familie): Zij staat aan het hoofd van alle familie winti's.

Prasi Aisa (prasi = erf):
Zij hoort tot een bepaalde erf of grondgebied. Zij heeft meestal een Kapting Ingi winti (kapting = kapitein, ingi = indiaan) als partner. Als zij zich in de gedaante van een klara sneki ( = ongevaarlijk zwart-wit gestreept slangetje) op het erf manifesteert, is dit een voorteken van een op komst zijnde zwangerschap van iemand, of laat zij weten dat iemand zwanger is.

Boesi of bakka grong Aisa (boesi = bos, bakka grong = plantage); Zij hoort bij of is verbonden met het plantagegebied en de kostgronden.
 
De Aisa winti en Loko winti staan aan het hoofd van de grongwinti's (aarde winti's). Het is dus een grong winti, en winti aanhangers beschouwen haar als de hoogste van alle winti's, omdat zij een invloedrijke winti's is, en bij iedereen respect afdwingt. Omdat Aisa een grong winti is wordt zij ook wel Mama foe dotie (= moederaarde) genoemd.
Behalve met de naam Mama Aisa, wordt de Aisa winti ook met de volgende namen aangeduidt: Agidawenu, Soko ma, Nengrekondrema , Aida, M'Aisa, Mama Awanaisa.
 
Mama Aisa heeft het beheer over alle winti's, en daarom wordt bij veel winti rituelen eerst om haar goedkeuring gevraagd, eer men verder gaat. Mama Aisa deelt haar geheimen aan degene die haar eerbied toont, via dromen, en beschermt hem.
Een belangrijke kenmerk van de Aisa Winti, is dat zij zich openbaart bij mensen die al wat ouder zijn ( meestal vrouwen, vanaf de leeftijd van 40 jaar).

Middels dromen openbaart Aisa zich als een creoolse vrouw van middelbare leeftijd, gekleed in traditionele kleding (koto= creoolse klederdracht). De Aisa winti brengt voorspoed en rijkdom, maar ook tegenspoed en armoede voor hen die het volgens Aisa verdienen. Mama Aisa en Tata loko straffen na een overtreding niet meteen, maar geven nadat zij in beraad gegaan zijn met de winti's van de bere (= familie of stamboom), eerst waarschuwingen via dromen. Schenkt men geen aandacht aan de waarschuwingen, dan sturen zij de Ampuku, de Adumankama, of de Akantasi winti om straffend op te treden.
 
Bron: Nel Sedoc - Verwijzing: Kultuurwaaier


Kindness in words creates confidence,
kindness in thinking creates profoundess,
kindness in giving creates love....


*

Offline Luangu Masra

  • ******
  • 1666
  • Luangu ini wan bon
    • Bekijk profiel
bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #1 Gepost op: 25 mei 2008, 00:13 »
* De Aisa is meer bekend bij de stadscreolen. De bosland creolen kennen vanaf Fodu. Omdat daar meer het bos is.

* Nengre Kondre nen fu Aisa: Asase Yaa en Nana Aberewa.

* Ik heb ook eens gehoord van een Fini-Aisa. Kent men dat?,

* Sommige mensen die een Aisa hebben houden van koken, en als je naar ze kijk terwijl ze koken hebben ze meestal onbewust een hand op hun rug. En deze mensen proeven niet hoor, ze koken gewoon en het eten smaakt altijd lekker.

* Weer andere houden van kinderen of omgekeert. Overal waar ze gaan, en er zijn kinderen aanwezig, worden ze omringd door kinderen. Al kennen deze kinderen haar niet eens.
Di wi kwa Sranan a bun.
Ma Luangu Kondre, a ben moro bun.

*

Offline Venus

  • *****
  • 716
    • Bekijk profiel
bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #2 Gepost op: 10 januari 2009, 00:09 »
odi odi LM,

die fini aisa, is dat niet die Sisi?

Ik ben ook benieuwd, omdat ik begrepen heb dat die Sisi, geen creoolse vrouw is,
maar een blanke vrouw.


Venus
Gast

kantasi-gadu

bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #3 Gepost op: 01 augustus 2009, 07:47 »
omhoogg
Gast

HERU!

bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #4 Gepost op: 14 oktober 2009, 17:18 »
* De Aisa is meer bekend bij de stadscreolen. De bosland creolen kennen vanaf Fodu. Omdat daar meer het bos is.

* Nengre Kondre nen fu Aisa: Asase Yaa en Nana Aberewa.

* Ik heb ook eens gehoord van een Fini-Aisa. Kent men dat?,

* Sommige mensen die een Aisa hebben houden van koken, en als je naar ze kijk terwijl ze koken hebben ze meestal onbewust een hand op hun rug. En deze mensen proeven niet hoor, ze koken gewoon en het eten smaakt altijd lekker.

* Weer andere houden van kinderen of omgekeert. Overal waar ze gaan, en er zijn kinderen aanwezig, worden ze omringd door kinderen. Al kennen deze kinderen haar niet eens.
is waar ik herken de aisa die bij mij hoort in deze twee laatst genoemde  punten.ik proef mijn eten nooit en is altijd lekker.ook met weinig kruiden smaakt mijn eten.en al mijn nichtjes en neefjes houden van me,willen vaak bij me zijn.ook van vreemden krijg ik brasa's meestal wil men me niet los laten! ik geniet ervan!
Gast

HERU!

bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #5 Gepost op: 14 oktober 2009, 17:25 »
odi odi LM,

die fini aisa, is dat niet die Sisi?

Ik ben ook benieuwd, omdat ik begrepen heb dat die Sisi, geen creoolse vrouw is,
maar een blanke vrouw.


Venus
odi odi
sisi is helemaal geen aisa soort.
sisi mag niet eens een winti genoemd worden.
de mens heeft haar verzonnen tot winti,maar ze is dat niet.
wat ze is weet ik niet zo precies,maar ze is in zekere zin een voedingsbron /bewaakster voor bakroe's voor zover men verteld...wie weet er het fijne van?
Gast

kringdey

bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #6 Gepost op: 31 oktober 2009, 18:48 »
odi heru,
 :idea:Een sisi bestaat volgens onderzoek niet. Wat wel bestaat is een ini oso aisa of een slavin die de witte meesters en meester binnens huis van dienst was. Door de tijd heen heeft deze slavin de naam sisi afgeleid van missie  gekregen en werd boven de andere slaven als hoger gesteld omdat ze niet op het veld werkte. Ze nam ook alle eigenschappen van de blanke meesters over, voorbeeld ze zette altijd haar voeten hoog op een bankje, waardoor weer de naam sisi bangi is afgeleid, wat dus in werkelijkheid helemaal niet bestaat. Deze slavin werd ook verafgood door eigen slaven families.
Wanneer deze voorouder reincarneerd komt ze met al deze allures terug, wil bedient worden ,is hoogmoedig, wil met bestek aan tafel eten, voeten mogen  niet op de vloer etcc.... Ze is erg bekakt en is inwerkelijkheid nog geniepeger dan een kondre aisa, die laat zich precies hoe ze is. de zogenaamde sisi is een om het cru te zeggen een vrouw van lichte zeden met kapsones  die doet als of ze perfect is. Niets is minder waar ze is drie keer erger dan de kondre aisa.
bron P.
Ik hoop dat u iets wijzer hieruit bent geworden.

odi,odi, van kringdey


*

Offline meljo

  • ******
  • 2062
  • Be the change you want to see in the world
    • Bekijk profiel
bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #7 Gepost op: 02 november 2009, 23:01 »


odi odi,

Heel herkenbaar.
Maar ik heb geen kapsones hoor. :lol:
Ik kan er bv. ook niet tegen als mensen slechte tafelmanieren hebben en ik heb een dure smaak.
Ook lig ik meestal met mijn voeten op de bank.
Dank voor de info.


Groet,

Meljo 

bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #8 Gepost op: 03 november 2009, 00:33 »
hahahah

wel ik heb ook geen kapsones maar ik heb ook een dure smaak hahahahah dus meljo we kunne handjes schudden
*

Offline getyours

  • ******
  • 2212
    • Bekijk profiel
    • Tamare Sma Sani
bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #9 Gepost op: 03 november 2009, 02:45 »
Dan zullen er verschillende verhalen van de Sisi Aisa in de wereld zijn. Het verhaal dat ik ken is van de slavin die de wacht hield voor een kamer waar de slavenhouder zijn fodu god diende. Elke dag weer moest zij de kamer opruimen en het bed opmaken en en mandje eieren in de kamer plaatsen. Door haar nieuwsgierigheid is er achter gekomen waarvoor ze dit dagelijks deed. De schrik was zo groot dat ze nooit meer heeft gesproken. Die fodu is toen op haar overgegaan. Deze slavin hete Sisi.
Dit is het verhaal dat ik ken van de Sisi. Het kan kloppen dat zij een in oso slavin was.
Tide mi na kotokoi boi ma'anga leri kisi sabi mo tron Dompo.
*

Offline Luangu Masra

  • ******
  • 1666
  • Luangu ini wan bon
    • Bekijk profiel
bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #10 Gepost op: 03 november 2009, 02:58 »
Het verhaal dat ik heb geleerd is dat ivm de Dyarusu sturu.

In huis had je de Misi, de vrouw van de plantage eigenaar.
In die tijd, hadden de vrouwen het te zeggen in de huishouding, trouwens nu nog steeds :jap:.
Dus de Misi had dus een "status" en met die status kwam dan een stoel.
Dus wanneer ze zo op haar stoel zat, gaf ze dan opdrachten aan haar slaven.

Aan de andere kant, had de Masra zijn buitenvrouw, ze konden gewoon niet afblijven van onze mooie voor-moeders.
(Geen wonder, den ben tya lijn moro den yobo-uma)
Zij werd Sisi genoemd, door de slaven.
Wanneer de Misi niet thuis was, was het Sisi die op de stoel zat en opdrachten gaf.

Tot op een gegeven moment de Misi erachter kwam.
Toen kwam er een ruzie, om de stoel, want beide willen de stoelen, a san tron wan dyarusu.
Gegeven moment hebben ze het erbij neergelegd.
De Misi kreeg de boi-boisturu (hobbelstoel) en de Sisi kreeg de Dyarusu-sturu.

De Sisi was een bigisma, en had als beschermer de Aisa van de plantage.
Dus wanneer de Sisi  in trance as van Aisa, zat Aisa dan op de stoel, zodoende is het dan een atribuut van Aisa geworden, en gaven ze die Aisa de naam Sisi Aisa.
Dus ik denkt feitelijk dat ze bedoelen de Aisa van Sisi.

L.M.
Gast

HERU!

bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #11 Gepost op: 03 november 2009, 15:21 »
odi heru,
 :idea:Een sisi bestaat volgens onderzoek niet. Wat wel bestaat is een ini oso aisa of een slavin die de witte meesters en meester binnens huis van dienst was. Door de tijd heen heeft deze slavin de naam sisi afgeleid van missie  gekregen en werd boven de andere slaven als hoger gesteld omdat ze niet op het veld werkte. Ze nam ook alle eigenschappen van de blanke meesters over, voorbeeld ze zette altijd haar voeten hoog op een bankje, waardoor weer de naam sisi bangi is afgeleid, wat dus in werkelijkheid helemaal niet bestaat. Deze slavin werd ook verafgood door eigen slaven families.
Wanneer deze voorouder reincarneerd komt ze met al deze allures terug, wil bedient worden ,is hoogmoedig, wil met bestek aan tafel eten, voeten mogen  niet op de vloer etcc.... Ze is erg bekakt en is inwerkelijkheid nog geniepeger dan een kondre aisa, die laat zich precies hoe ze is. de zogenaamde sisi is een om het cru te zeggen een vrouw van lichte zeden met kapsones  die doet als of ze perfect is. Niets is minder waar ze is drie keer erger dan de kondre aisa.
bron P.
Ik hoop dat u iets wijzer hieruit bent geworden.

odi,odi, van kringdey
odi odi...een na aper dus!een japjapie! he hee... a denk a dé!  japjapie!!vandaar dat ik deze soort nooit seriues nam.
Gast

HERU!

bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #12 Gepost op: 03 november 2009, 15:24 »
Dan zullen er verschillende verhalen van de Sisi Aisa in de wereld zijn. Het verhaal dat ik ken is van de slavin die de wacht hield voor een kamer waar de slavenhouder zijn fodu god diende. Elke dag weer moest zij de kamer opruimen en het bed opmaken en en mandje eieren in de kamer plaatsen. Door haar nieuwsgierigheid is er achter gekomen waarvoor ze dit dagelijks deed. De schrik was zo groot dat ze nooit meer heeft gesproken. Die fodu is toen op haar overgegaan. Deze slavin hete Sisi.
Dit is het verhaal dat ik ken van de Sisi. Het kan kloppen dat zij een in oso slavin was.
odi odi..idd sisi zou willen. dit is idd de ini oso slavin...een vertrouweling in huis van de slavenhouder.
Gast

Daien

bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #13 Gepost op: 15 februari 2018, 11:35 »

Ik herken zoveel hier in. Ik moet eerlijk zeggen ik heb mij nog nooit eerder in verdiept tot op een dag iemand die mij helemaal niet kende . Mij dit alles duidelijk maakte en mijn kinderen vroeg, of ik inderdaad zo bent. Hahaha we moeaten lachen en gaven vol monds als antwoord jaaa.
Hoogmoedig of kapsones heb ik niet. Maar leergierig, kinderen, nou ik zegt altijd mijn nichtjes en neefjes en knderen houden mij jong.
Wat groene vingers betreft. Ik heb niet veel maar 1 grote plant in mijn huis kamer. En dat is net mijn kind. In Suriname had ik altijd mijn tuintje met bloemen en planten en ook soepgroenten en peper.

Ik klaag vaak als ons huis wat rommelig is of als er spullen niet op hun plek staan.

Ik ben de jongste uit het gezin, ik droom niet makkelijk maar als ik droom vooral over mijn overleden moeder, dan gaat er wat gebeuren of is het gaande. In Suriname of hier in Nederland met mijn familie.

Haha. Weer iets bij geleerd wat bij mij hoort.


Odi. Odi.

odi odi,

Heel herkenbaar.
Maar ik heb geen kapsones hoor. :lol:
Ik kan er bv. ook niet tegen als mensen slechte tafelmanieren hebben en ik heb een dure smaak.
Ook lig ik meestal met mijn voeten op de bank.
Dank voor de info.


Groet,

Meljo
bewerk
Re: Soorten Aisa wintis
« Reactie #14 Gepost op: 27 februari 2020, 17:59 »
odi odi
sisi is helemaal geen aisa soort.
sisi mag niet eens een winti genoemd worden.
de mens heeft haar verzonnen tot winti,maar ze is dat niet.
wat ze is weet ik niet zo precies,maar ze is in zekere zin een voedingsbron /bewaakster voor bakroe's voor zover men verteld...wie weet er het fijne van?


Kijk de sisi hier tijdens een doe. Het ????????

https://www.slavernijenjij.nl/cultuur-in-slavernij/subthema-2/

Gerelateerde onderwerpen